Vermaak in de 16e eeuw

Ook in de 16e eeuw waren er volksfeesten die georganiseerd werden ter gelegenheid van religieuze vieringen, jaarmarkten of andere speciale gebeurtenissen. Deze feesten boden dans, muziek, toneel en sportactiviteiten. Daarnaast was er een breed scala aan goederen die je kon kopen of verkopen, Versgebakken brood kocht je voor 1 of 2 stuivers per brood en voor fruit en noten zo’n 2 tot 4 stuivers per zakje. Een biertje van een liter kocht je voor 1 of 2 stuivers. Een eenvoudig stukje houtsnijwerk nam je mee naar huis voor 5 tot 10 stuivers, maar voor een mooie aardewerken schaal kon de prijs oplopen tot 1 of 2 daalders. Eenvoudige gespen en sieraden kocht je voor 2 tot 8 stuivers en je kinderen kon je al voor 1 of 2 stuivers blij maken met een houten pop, setje tollen of zakje knikkers.

Men kon ook deelnemen aan allerlei activiteiten en attracties, zoals draaimolens, schiettenten, theatervoorstellingen en dans optredens. Ook kon je deelnemen aan wedstrijden, zoals boogschieten, touwtrekken en worstelen. Soms was deelname gratis, soms tegen een kleine bijdrage van een paar duiten en in andere gevallen moest men er één of twee stuivers voor betalen. 

Het roken van tabak was voor 1590 zeldzaam in Holland, maar raakte daarna snel in opmars en reeds in 1598 waren er overal tabakskroegen. Goede tabak was met 12 gulden per pond duur en niet voor de gewone arbeider weggelegd. Vanaf 1615 ging men ook in Amersfoort en Amerongen tabak planten en ontstonden er goedkopere tabakssoorten.

 

Boerenkermis op een dorpsplein met een opvoering van de klucht ‘Een cluyte van Plaeyerwater’, Peeter Baltens, ca. 1570. Op het toneel in het midden een opvoering van de klucht. Verder scènes met eten, drinken, dansen, vrijen, koken, muziek maken en vechten. Links een processie met een heiligenbeeld langs een herberg. Voor de kerk marktstalletjes en een groep schutters (online collectie Rijksmuseum)