In de 16^e eeuw werd steeds meer medisch onderzoek gedaan in de vorm van observaties en experimenteren. Het was ook de periode van de Reformatie, wat leidde tot een scheiding van kerk en wetenschap. Hierdoor kreeg de geneeskunde meer vrijheid en onafhankelijkheid om zich te ontwikkelen als aparte wetenschap. Ook toen was het al een pittige studie die 5 of 6 jaar duurde. Hierdoor ontstonden er speciale scholen voor geneeskunde en werden artsen steeds meer gewaardeerd in de samenleving. Enkele voorbeelden van behandelingen en tarieven zijn:

• Consulten: 3 tot 10 stuivers
• Een bezoek aan een zieke patiënt thuis: 2 tot 6 stuiver extra
• Behandeling van een steenpuist: 4 tot 6 stuivers
• Verwijderen van een tand: 6 stuivers
• Behandeling van een ziekte met behulp van aderlating: 10 stuivers
• Behandeling van een breuk: 12 tot 20 stuivers
• Operaties en amputaties: 5 tot 40 gulden (inclusief verzorging en nabehandelingen)

Per week zal het inkomen van een arts gemiddeld tussen de 10 en 30 gulden zijn geweest, hoewel dit sterk kon variëren, afhankelijk van ervaring, status en in welke sociale klasse de arts werkzaam was. Een huishoudboekje van een arts in de hogere sociale klasse laat een inkomen zien per week van:

• Consulten: 12 gulden
• Chirurgische ingrepen: 9 gulden
• Bevallingen: 7 gulden
• Medicijnen: 5 gulden

Totale inkomsten 33 gulden per week.

De uitgaven per week konden bestaan uit:

• Huur huis en praktijkruimte: 4 gulden
• Voeding en drank: 5 gulden
• Kleding en schoenen: 5 gulden
• Hulp in de huishouding: 1,50 gulden
• Boeken en gereedschap: 2,50 gulden

Totale uitgaven voor het dagelijks leven waren 18 gulden per week. Daarmee hield de arts in dit voorbeeld zo’n 15 gulden over om te sparen, voor zijn pensioen of om zijn status te financieren in de vorm van luxe artikelen. Ook hadden artsen in die tijd geld nodig om te reizen naar andere steden om zich verder te bekwamen. Ook vrijetijdsbesteding kostte geld, zoals het bezoeken van theaters.